کارت شهروندی پرتغال که در زبان پرتغالی Cartão de Cidadão نامیده می شود یک کارت ملی هوشمند (شامل یک تراشه داخلی) است که تنها با ارائه آن، شناسایی کامل شهروندان چه از راه حضوری و چه غیر حضوری (اینترنتی) به سادگی صورت می گیرد.

کارت شهروندی پرتغال که به نوعی می توان آن را کارت ملی هوشمند پرتغال نامید به عنوان یک مدرک شناسایی کامل و معتبر (برای تمامی شهروندان پرتغالی مقیم و غیر مقیم این کشور) محسوب می شود. با تصوب قانون صدور کارت های ملی هوشمند در سال 2007 میلادی، این نوع کارت های شهروندی از سال 2008 میلادی صادر شدند و حاوی تمامی مشخصات شناسایی فردی به علاوه شماره های شناسایی مالیاتی، درمانی و تأمین اجتماعی هستند.

تا قبل از صدور کارت های جدید شهروندی، یک مدرک شناسایی دیگر (شبیه به شناسنامه) به نام Bilhete de identidade و به اختصار (.B.I) صادر می شد که تنها حاوی مشخصات شناسایی فردی بود و برای هر کدام از شماره های شناسایی مالیاتی، درمانی و تأمین اجتماعی به علاوه کارت ثبت رأی یک مدرک جداگانه صادر می شد. اساساً هدف اصلی جایگزینی کارت های جدید شهروندی این بود که یک مدرک کامل و یکپارچه شکل گیرد و بتواند به تنهایی جایگزین تمامی مدارک شناسایی قبلی در این کشور شود و شهروندان تنها با ارائه آن بتوانند به طور کامل شناسایی شوند. از دیگر اهداف این طرح می توان به هوشمندسازی کارت ها، بالابردن سطح امنیت و دشوار کردن امکان جعل آنها اشاره کرد.

نمونه ای از مدرک شناسایی قدیمی .B.I

کارت شهروندی پرتغال برای تمامی شهروندان پرتغالی (بدون شرط حداقل سن) از بدو تولد صادر می شود و برای دریافت کارت نوزادان تازه متولد شده پرتغالی هم باید حداکثر ظرف مدت 20 روز (پس از تاریخ تولدشان) اقدام کرد.

 بدیهی است که این کارت برای تمامی اتباع خارجی در کشور پرتغال که ملیّت پرتغالی را (پس از طی شرایط و مراحل لازم دریافت کرده باشند) صادر می شود.

از جمله امکاناتی که این نوع کارت شهروندی هوشمند پرتغال فراهم می کند این است که شهروندان بتوانند به صورت کاملاً اینترنتی در سایت اکثر نهادهای دولتی پرتغال احراز هویت کامل خود را به سادگی انجام دهند و همچنین بتوانند در صورت لزوم، اسناد دیجیتالی را امضا کنند. این کار معمولاً با استفاده از یک کامپیوتر، موبایل و یا تبلت به همراه یک دستگاه کارتخوان کارت های هوشمند صورت می گیرد. جهت بالابردن امنیت کارت های ملی هوشمند پرتغال (همانند کارت های بانکی) یک رمز چهار رقمی به آنها اختصاص داده می شود و باید برای دسترسی به اطلاعات آن بدرستی وارد شود.

 

نمونه ای از دستگاه کارتخوان کارت های هوشمند

گرچه در اغلب موارد در کشور پرتغال می توان از گواهینامه و یا گذرنامه به عنوان مدرک شناسایی معتبر استفاده کرد اما مواقعی هم وجود دارد که تنها ارائه کارت ملی هوشمند قابل پذیرش است.

در زمان نگارش این مطلب، کارت شهروندی پرتغال در کشورهای زیر معتبر است:

کشورهای اروپایی (بلاروس، اکراین و روسیه شامل آنها نیستند)، ترکیه، گرجستان، سرزمین های فرانسوی (تحت سلطه فرانسه و خارج از خاک اروپا)، تونس و اردن (تنها از طریق تورهای گردشگری برنامه ریزی شده)، مونتسرات و مصر.

بر اساس قانون تصویب شده برابری بین اتباع پرتغالی و برزیلی در سال 2001 میلادی (Estatuto da Igualdade entre Brasil e Portugal)، شهروندان پرتغالی و برزیلی دارای حقوق و امتیازات یکسان در هر دو کشور هستند. بر این اساس و به عنوان مثال یک تبعه برزیلی می تواند درخواست صدور کارت شهروندی در کشور پرتغال نماید اما در کارت وی ملیّت برزیلی به جای پرتغالی ثبت می شود و همچنین کارت شهروندی صادر شده برای یک برزیلی نمی تواند به عنوان مدرک مسافرتی و یا تردد در اتحادیه اروپا مورد استفاده قرار گیرد. (این مورد بر روی کارت شهروندی آنها درج می شود)

 در حال حاضر اعتبار کارت های شهروندی هوشمند پرتغال (پس از اعمال تغییراتی در سال 2017 میلادی)، برای افراد زیر 25 سال به مدت پنج سال و برای افراد بالای 25 سال به مدت ده سال است.